Түркістан облысында су ресурстарын тиімді басқаруға бағытталған маңызды инфрақұрылымдық жобалар жүзеге асырылып жатыр. Өңір үшін стратегиялық маңызы бар «Бәйдібек-ата» және «Қарақуыс» су қоймаларының құрылысы аяқталуға жақын. Бұл нысандар ауыл шаруашылығын тұрақты сумен қамтамасыз етуге, тасқын суларды реттеуге және климаттық өзгерістер жағдайында су тапшылығының алдын алуға бағытталған.
«Бәйдібек-ата» су қоймасы – өңірдің су теңгерімін реттейтін нысан
Көлемі 68 млн текше метр болатын «Бәйдібек-ата» су қоймасы Түркістан облысының Бәйдібек ауданында, Балабөген мен Үлкен Бөген өзендерінің түйіскен жерінде салынуда. Жалпы аумағы 860 гектарды қамтитын бұл ірі гидротехникалық нысан аймақтың су қауіпсіздігін қамтамасыз етуде ерекше рөл атқарады.
Су қоймасы бөгетінің ұзындығы 1,75 шақырымды, ал биіктігі 26 метрді құрайды. Қазіргі таңда құрылыс жұмыстарының 75 пайызы орындалған. Жоба толық іске қосылғаннан кейін көктемгі тасқын және еріген қар суларын жинақтап, вегетация кезеңінде Бөген су қоймасына қосымша су көлемін тиімді бағыттауға мүмкіндік береді.
Бұл, ең алдымен, жаз айларында су тапшылығын азайтып, егін шаруашылығының өнімділігін арттыруға жол ашады. Сонымен қатар, су қоймасы су тасқыны қаупін төмендетіп, елді мекендердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге сеп болады.
«Сарқырама» каналы – суармалы жерлердің тірегі
«Бәйдібек-ата» су қоймасынан Бөген су қоймасына су жеткізу мақсатында «Сарқырама» каналының құрылысы да қатар жүргізілуде. Ұзындығы 21,7 шақырым болатын бұл канал секундына 12 текше метрге дейін су өткізу қуатына ие. Канал арқылы 2,5 мың гектар суармалы алқап тұрақты сумен қамтылады.
Қазіргі уақытта ұзындығы шамамен 21 шақырым болатын учаскеде құрылыс жұмыстары толық аяқталған. Бұл канал өңірдегі суармалы егіншілікті дамытуға, әсіресе бау-бақша мен көкөніс шаруашылығын кеңейтуге мүмкіндік береді.
«Қарақуыс» су қоймасы – жергілікті қажеттілікке арналған жоба
Ал көлемі 1,2 млн текше метр болатын «Қарақуыс» су қоймасы Түркістан облысының Төлеби ауданында салынуда. Бұл нысанның құрылыс-монтаж жұмыстары 90 пайызға аяқталған. Су қоймасы іске қосылғаннан кейін 500 гектар суармалы жерді сумен қамтамасыз ету жоспарланып отыр.
«Қарақуыс» су қоймасы жергілікті шаруалардың суға деген сұранысын өтеп, шағын және орта шаруашылықтардың тұрақты дамуына жағдай жасайды. Сонымен қатар, бұл нысан өңірдің экологиялық тепе-теңдігін сақтауға да оң әсерін тигізеді.
Су ресурстарын тиімді пайдалану – уақыт талабы
Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітовтің айтуынша, барлық құрылыс жұмыстары заманауи сапа стандарттарына сай жүргізілуде. Жаңа су қоймалары тасқын және еріген қар суларын тиімді пайдалануға жол ашады. Бұл су ресурстары азайып жатқан қазіргі жағдайда аса маңызды.
Министрдің мәліметінше, гидрологиялық есептеулерге сәйкес, Бөген өзені арқылы орташа жылдық су ағыны 165 млн текше метрге жетеді. Осы суды жинақтап, халық пен ауыл шаруашылығының қажеттілігіне бағыттау – мемлекеттің басты міндеттерінің бірі.
Экономика мен экологияға серпін
Жаңа су қоймаларының іске қосылуы өңір экономикасына да оң әсер етеді. Қосымша суармалы алқаптарды игеру арқылы ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемі артады. Сонымен бірге, балық шаруашылығы, мал шаруашылығы мен туризм салаларын дамытуға қолайлы жағдай жасалады.
Су қоймалары маңында рекреациялық аймақтар құру, экотуризмді дамыту мүмкіндігі де бар. Бұл жергілікті тұрғындар үшін жаңа жұмыс орындарын ашып, әлеуметтік-экономикалық жағдайды жақсартуға ықпал етеді.
Түркістан облысында салынып жатқан «Бәйдібек-ата» және «Қарақуыс» су қоймалары – өңірдің су қауіпсіздігін қамтамасыз ететін, ауыл шаруашылығы мен экономиканың тұрақты дамуына негіз болатын маңызды жобалар. Бұл нысандар су тапшылығының алдын алып қана қоймай, табиғи ресурстарды тиімді пайдаланудың үлгісін көрсетеді. Алдағы уақытта аталған жобалар толық іске қосылғанда, Түркістан өңірінің әлеуеті жаңа деңгейге көтерілмек.
