Түркістан облысында экологиялық ахуалды жақсарту, өндірістік әлеуетті тиімді пайдалану және өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуын жандандыру бағытында ауқымды жұмыстар қолға алынуда. Солардың бірі – Кентау қаласына қарасты Ащысай ауылында орналасқан түсті металл комбинаты руднигінің металлургиялық цехына тиесілі қалдықтар қоймасы мен ауыл шетіндегі өндірістік шахта қалдықтарын қайта өңдеу және шаруашылық айналымға тарту жобасы.
Бұл бастама Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеровтің тапсырмасына сәйкес жүзеге асырылып отыр. Жобаның негізгі мақсаты – жылдар бойы жиналып қалған өнеркәсіптік қалдықтарды тиімді пайдалану арқылы қоршаған ортаға түсетін экологиялық жүктемені азайту, жаңа өндірістік мүмкіндіктер ашу және өңір экономикасына серпін беру.
Инвесторлармен келіссөздер жүргізілуде
Аталған жоба аясында облыстық кәсіпкерлік және сауда басқармасының басшысы Нұржігіт Мырзахметов шетелдік инвесторлармен арнайы кездесу өткізді. Кездесуге өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу саласына қызығушылық танытқан Hubei Nonmetallic Geological Company компаниясының өкілдері қатысты.
Шетелдік компания Ащысай аумағындағы шлак және өндірістік қалдықтардың инвестициялық тартымдылығын жан-жақты зерттеуге ниетті. Осы мақсатта олар қалдықтардың ресурстық әлеуетін, технологиялық қайта өңдеу мүмкіндіктерін бағалау, сондай-ақ жобаны іске асыруда мемлекеттік органдар мен инвесторлар арасындағы өзара іс-қимыл тетіктерін айқындау үшін арнайы жұмыс кездесуін ұйымдастыруды жоспарлап отыр.
Экология және өндіріс – қатар дамуы тиіс
Кездесу барысында өнеркәсіптік қалдықтарды тиімді игеру жолдары, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері, жобаны кезең-кезеңімен іске асыру жоспары мен негізгі шарттары жан-жақты талқыланды. Тараптар кез келген өндірістік қызмет ең алдымен қоршаған ортаға зиян келтірмеуі тиіс деген ортақ пікірге келді.
Жобаны жүзеге асыру нәтижесінде:
-қоршаған ортаға таралатын зиянды қалдықтар көлемі азаяды;
-бұрын пайдаланылмай жатқан өндірістік қалдықтар қайта өңделіп, экономикалық айналымға енгізіледі;
-жаңа жұмыс орындары ашылып, жергілікті тұрғындарды жұмыспен қамту мүмкіндігі артады;
-өңірдің инвестициялық тартымдылығы күшейеді.
Hubei Nonmetallic Geological Company тәжірибесі
Hubei Nonmetallic Geological Company – геологиялық барлау, зертханалық талдау және өндірістік қалдықтарды зерттеу саласында мол тәжірибеге ие халықаралық компания. Компания бұған дейін Қазақстан Республикасының бірнеше өңірінде, соның ішінде Ақтөбе, Алматы облысы және Шиелі аймақтарында осындай жобаларды сәтті жүзеге асырған.
Олардың тәжірибесі мен заманауи технологияларды қолдану мүмкіндігі Ащысайдағы жобаның тиімді әрі қауіпсіз жүзеге асуына ықпал етпек.
Ащысай ауылының бүгінгі тынысы
Кезінде өндірісімен аты шыққан Ащысай ауылы бүгінгі таңда жаңа даму кезеңінің алдында тұр. Қазіргі уақытта елді мекенде шамамен 2 мыңға жуық тұрғын тұрады. Ауылда әлеуметтік инфрақұрылым нысандары тұрақты жұмыс істеп тұр. Атап айтқанда:
1 мектепке дейінгі білім беру ұйымы;
2 жалпы білім беретін мектеп;
1 мәдениет үйі;
1 кітапхана;
2 спорт алаңшасы;
1 пошта байланыс бөлімшесі бар.
Сонымен қатар ауыл ішіндегі жолдардың жалпы ұзындығы 15,12 шақырымды құрайды. Оның ішінде 11,7 шақырымына асфальт жамылғысы төселген, бұл тұрғындардың күнделікті тұрмыс сапасын жақсартуға оң әсерін тигізіп отыр.
Болашаққа бағытталған маңызды қадам
Ащысай ауылындағы өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу жобасы – тек экологиялық мәселені шешу ғана емес, сонымен қатар өңірдің экономикалық әлеуетін арттыруға бағытталған стратегиялық қадам. Бұл бастама жүзеге асқан жағдайда, бұрын өндірістен қалған ауыр экологиялық мұра жаңа мүмкіндіктер көзіне айналуы мүмкін.
Өңір басшылығы мен инвесторлар арасындағы өзара тиімді ынтымақтастық Ащысайдың ғана емес, жалпы Түркістан облысының тұрақты дамуына оң серпін беретіні сөзсіз.
