Түркістан облысы – еліміздің ауыл шаруашылығында маңызды орын алатын өңірлердің бірі. Әсіресе мақта шаруашылығы аймақтың экономикалық әлеуетінде шешуші рөл атқарады. Биыл өңірде мақта дақылының көлемі айтарлықтай ұлғайып, жаңа технологиялар енгізіліп, өңдеу өнеркәсібі дамудың жаңа сатысына көтерілуде.
Мақта егіс көлемі мен күтілетін өнім
2025 жылы Түркістан облысында мақта дақылы 144,5 мың гектар жерге егілді. Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 38,1 мың гектарға артық, яғни мақта егісінің көлемі айтарлықтай ұлғайғанын көрсетеді.
Ауыл шаруашылығы мамандарының болжамы бойынша, биылғы жылы облыста 470 мың тонна шитті мақта жинау жоспарланып отыр. Қазіргі күнге дейін 17,9 мың тонна мақта өнімі жиналған. Бұл – егін жинау науқанының енді басталғанын және алда әлі үлкен өнім көлемі күтілетінін білдіреді.
Озық технология – өнімділікті еселейтін мүмкіндік
Ағымдағы жылы мақта егісінің 94,5 мың гектары дәстүрлі тәсілмен, ал 50,0 мың гектары заманауи шетелдік озық технологиялар көмегімен егілді. Бұл технологиялар ағын суды екі есеге дейін, сондай-ақ энергия мен еңбек ресурстарын едәуір үнемдеуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, жаңа әдістерді қолдану нәтижесінде 1 гектардан 60 центнерге дейін өнім алуға болады. Бұл – облыстың орташа көрсеткішінен 2,5 есеге жоғары. Мұндай нәтиже агроөнеркәсіптік кешеннің болашағына сеніммен қарауға негіз береді.
Мақта-тоқыма кластерлері – экономикалық өсімнің драйвері
Түркістан облысында мақта саласын тек өсірумен шектелмей, оны өңдеу бағытында да ауқымды жобалар жүзеге асырылуда. Қазіргі таңда өңірде 5 ірі мақта-тоқыма кластерін құру жұмыстары басталды. Бұл жобалар ауыл шаруашылығы шикізатын терең өңдеуге және ішкі нарықты сапалы отандық өніммен қамтуға бағытталған.
Жобалар іске қосылғаннан кейін олардың жалпы өңдеу қуаттылығы жылына 193,3 мың тоннаны құрайтын болады. Сонымен қатар, бұл бастамалар 7 030 жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді.
Құрылып жатқан кластерлер тізімі:
«Түркістан мақта агроөнеркәсіп кешені» ЖШС – Түркістан қаласында
«Global Textile» ЖШС – Мақтарал ауданында
«Cotton Макта» ЖШС – Мақтарал ауданында
«TST Jetisay Textile» – Жетісай ауданында
«Казтекс» ЖШС – Сауран ауданында
Бұл жобалар өңір экономикасын әртараптандыруға, ауыл халқының тұрмысын жақсартуға және экспорттық әлеуетті арттыруға ықпал етеді.
Түркістан облысы еліміздегі мақта өндірісінің негізгі орталығы ретінде өз мәртебесін нығайтып келеді. Егіс көлемінің артуы, шетелдік технологияларды енгізу және мақтаны терең өңдеуге бағытталған кластерлік жобалар – бұл агроөнеркәсіп кешенін дамытудың жүйелі қадамы. Ауыл шаруашылығындағы бұл серпінді өзгерістер өңір халқының әлеуметтік жағдайына да оң әсерін тигізетіні сөзсіз.
Түркістан облысы – тек мақта өсіріп қана қоймай, оны өңдеп, дайын өнімге айналдырып, әлемдік нарыққа шығаратын қуатты индустриялық аймаққа айналмақ.
