Елімізде ауылдың әлеуетін арттырып, тұрғындардың тұрмысын жақсарту бағытында соңғы жылдары жүйелі жұмыстар атқарылып келеді. Соның ішінде ерекше маңызға ие әрі нақты нәтиже көрсетіп отырған бастамалардың бірі – «Ауыл аманаты» жобасы. 2023 жылдан бастап жүзеге асырылған бұл жоба бүгінгі таңда ауылдық елді мекендердің дамуына тың серпін беріп, мыңдаған тұрғынға табыс табуға, өз кәсібін ашуға мүмкіндік берді.
Жобаның мақсаты мен мәні
«Ауыл аманаты» – ауыл шаруашылығын дамытуға, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және ауыл халқының өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған мемлекеттік жоба. Бұл бастама азаматтарды агробизнеске тарту, ауылдағы кәсіпкерлікті қолдау, жергілікті өнімді көбейту арқылы ел экономикасын нығайту секілді өзекті мақсаттарды көздейді.
Жоба ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен 2022 жылдың 26 қарашасында бекітілген 2023-2027 жылдарға арналған ауылдық аумақтарды дамыту тұжырымдамасының негізінде жүзеге асырылды. Оның аясында «Amanat» партиясы белсенді жұмыс жүргізіп, еліміздің түкпір-түкпіріндегі ауыл тұрғындарына жобаның шарттарын түсіндіру бойынша мобильді топтар құрды. Бұл түсіндіру жұмыстары барысында 250 мыңнан астам азамат жоба туралы толыққанды ақпарат алды.
Жобаның негізгі шарттары мен артықшылықтары
«Ауыл аманаты» жобасы ауыл тұрғындарына:
өз кәсібін бастауға немесе қолданыстағы бизнесін кеңейтуге;
жеңілдетілген шарттармен несие алуға;
ауыл шаруашылығы кооперативтерін құруға;
өндірілген өнімді тиімді өткізуге;
қосымша жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді.
Несиелеу шарттары:
Шағын несие мерзімі – 5 жылға дейін, мал шаруашылығы жобалары үшін – 7 жылға дейін.
Ең жоғары сома – ауылдар мен шағын қалалар үшін 2,5 мың АЕК (шамамен 8,6 млн теңге), кооперативтер үшін – 8 мың АЕК (27,6 млн теңгеге дейін).
Жылдық сыйақы мөлшерлемесі – 2,5% ғана.
Несие алушыға қойылатын талаптар:
Жеке кәсіпкер ретінде тіркелуі;
Мерзімі өткен басқа несиелерінің болмауы;
Мемлекеттік кіріс органдарына қарызы болмауы;
Кепілдік қамтамасыз етуі;
Зейнет жасына жетпеген болуы;
Ауыл шаруашылығымен айналысуға қажетті жағдайлары (жер, қора-қопсы, т.б.) болуы тиіс.
Нәтижелер мен жетістіктер
2023 жылы 100 млрд теңге бөлініп, 14,5 мың микрокредит берілді. Бұл өз кезегінде 15,5 мыңнан астам тұрақты жұмыс орнының құрылуына себеп болды. Микрокредиттердің бағыттары:
11,9 мың жоба – мал шаруашылығын дамытуға;
539 жоба – өсімдік шаруашылығына;
411 жоба – ауыл шаруашылығы техникасын сатып алуға;
1,6 мың жоба – өзге салалар бойынша бизнеске бағытталды.
Сонымен қатар, жоба аясында ауыл тұрғындарының бірлесіп жұмыс істеуіне мүмкіндік беретін 400-ден астам ауыл шаруашылығы кооперативі құрылды. Оның ішінде 321 кооперативке 6,7 млрд теңге көлемінде қаржы бөлінді.
Жалпы, 2023 жылдың қорытындысы бойынша республикада 3911 кооператив жұмыс істеп тұр. Олар:
Өсімдік шаруашылығында – 361 кооператив;
Мал шаруашылығында – 1510 кооператив;
Басқа бағытта – 2040 кооператив.
Осы кооперативтер арқылы 67,8 млрд теңгеге жуық ауыл шаруашылығы өнімі өндірілді. Бұл 2022 жылмен салыстырғанда 30%-ға артық көрсеткіш.
Табысты мысал: Ләйлә Беспаеваның тігін шеберханасы
Жобаның ауыл әйелдеріне де жаңа мүмкіндік бергені сөзсіз. Соның жарқын мысалы – Үлгілі ауылындағы тігінші Ләйлә Беспаева. Ол бала кезден қызыққан ісін кәсіби кәсіпке айналдырып, «Ауыл аманаты» жобасы арқылы 3,3 миллион теңге несие алып, тігін машинасын сатып алған. Бүгінде үйінің жанынан шеберхана ашып, тапсырыстар қабылдап, отбасымен бірге табыс тауып отыр.
— «Тігін машинасын алған соң жұмысым жеңілдеп, тапсырысым да көбейді. Балабақшалар мен тұрғындардан тапсырыс аламын. Айына 280-300 мың теңге көлемінде табыс түсіп отыр. Болашақта шеберханамды кеңейткім келеді», – дейді Ләйлә Беделбекқызы.
Президент пен партияның қолдауы
2023 жылғы Жолдауында Мемлекет басшысы «Ауыл аманаты» жобасының тиімділігін атап өтіп, оны әрі қарай жетілдіру қажеттігін айтты. Президенттің тапсырмасы аясында жобаның екінші кезеңінде тек жеңілдетілген несие беру ғана емес, «тауарлық несие» енгізу де көзделіп отыр. Бұл – несие тарихы нашар азаматтарға да мүмкіндік беретін жаңа тәсіл.
«Amanat» партиясы бұл бағытта белсенді жұмыс жүргізуде. Партия хатшысы Эльдар Жұмағазиевтің айтуынша, жоба ауыл экономикасын нақты өркендететін бірегей бастама.
— «Бір ауылда тек бір адам несие алса, ауыл экономикасы өзгермейді. Сондықтан әр ауылға 50-60 жоба беру жоспарланып отыр», – дейді партия хатшысы.
Жамбыл облысы – көшбасшы өңір
«Ауыл аманаты» бағдарламасы бойынша Жамбыл облысы үлгілі нәтиже көрсетіп отыр. 2019-2022 жылдары 18,3 млрд теңгеге 4 мың жоба қаржыландырылған. 2023 жылы 24 млрд теңге бөлініп, 3,2 мың жоба жүзеге асты. 2024-2025 жылдары 45 млрд теңгеге 17 мың жобаны іске асыру жоспарланған.
Облыс әкімі Ербол Қарашөкеевтің айтуынша, бағдарлама нәтижесінде ауылдарда мал басы мен өндіріс көлемі артты, жұмыссыздық пен әлеуметтік көмек алушылардың саны азайды.
«Ауыл аманаты» – ауыл халқының ертеңіне сенім ұялатқан, нақты іске негізделген жоба. Бұл бастама ауылдағы әр азаматқа өз кәсібін ашуға, отбасының әл-ауқатын жақсартуға және ел экономикасына үлес қосуға мүмкіндік беруде.
Алдағы жылдары жобаның ауқымы кеңейіп, жаңа құралдармен толықпақ. Оның ішінде «тауарлық несие», оқыту орталықтары, кооперацияны дамыту секілді бағыттар ауылдағы дамудың жаңа сатысына жол ашады.
Мемлекет пен қоғам осылайша ауылды қайта түлетіп, елдің дамуына тірек етіп отыр. «Ауыл аманаты» – бұл жай ғана бағдарлама емес, елдің болашағы үшін жасалған нақты қадам.
